Onderbelichte voordelen
Wat goede verlichting werkelijk doet blijft in de schaduw van de uitgekauwde argumenten als energie en dus geld besparen en Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. Op basis van de bespaarde energie wordt een Return On Investment (ROI) berekend oftewel de terugverdientijd. Uitgangspunt hierbij is het verschil tussen de huidige energierekening en de te verwachten energierekening voor verlichting. De investering wordt gedeeld door de besparing per jaar en voilà de ROI is bekend. De startsituatie omvat echter meer gegevens.
Een gelukkige werknemer presteert beter
Het is een open deur maar een gelukkige werknemer presteert beter en dat houdt het werkklimaat binnen team en bedrijf gezond. Eén van de grote veroorzakers van depressie is gebrek aan daglicht. Voor de beeldvorming: een zwaar bewolkte dag levert 1.000 Lux, een heldere dag 15.000 Lux en direct zonlicht 32.000 Lux. Wanneer de lichtsterkte afneemt maakt het lichaam het slaaphormoon Melatonine aan en geeft het signaal af dat het tijd is om te rusten. Dagelijks werken met lichtsterktes onder 150 Lux levert concentratieproblemen, vermoeidheidsklachten en een slechter humeur op.
Het effect van licht op productiviteit
Sinds 1992 wordt onder andere het effect van licht op productiviteit gemeten. Productiviteit wordt beïnvloed door het welbevinden van medewerkers en de verstoring van het bioritme ten gevolge van het langdurig verblijven in een omgeving met kunstlicht. Dit laatste weegt extra zwaar in situaties waar weinig tot geen daglicht toetreding plaatsvindt en waar gewerkt wordt in ploegendiensten. Investeren in goede verlichting blijkt een uitermate hoog rendement op te leveren.
Hoofdzaak is dat energie besparen door nieuwe energiezuinige verlichting nooit ten kosten mag gaan van kwaliteit en kwantiteit. Door een lichtberekening te maken op basis van de hoogte, obstakels en bestaande lichtlijnen wordt een duidelijk beeld gemaakt van de gelijkmatigheid en lichtopbrengst.
Het effect van licht op productiviteit
In NEN-EN12464 is de uit ARBO-technisch oogpunt minimale lichtopbrengst per werkplek vastgelegd. Dit betekent niet veel meer dan dat de medewerkers geen schade ondervinden als ze werken met deze hoeveelheid licht. Dat dit niet optimaal is blijkt uit het onderzoek dat de TU Ilmenau in samenwerking met de Berufsgenossenschaft Metall onder 350 in de staalindustrie werkzame personen heeft uitgevoerd. De onderzoeksresultaten spreken voor zich.
Stijging productiviteit in %*
Vermindering fouten in %*
Vermoeidheidsklachten in %*
Vermindering aantal ongevallen*
Het belang van een rimpelvrij lichtbeeld
De wisselspanning in Europa heeft een frequentie van 50 Hertz. Dat betekent dat de lichtbron in een conventioneel geschakeld verlichtingsarmatuur, 50 keer per seconde aan/uit schakelt. Je ogen corrigeren dit verschijnsel wat in veel gevallen voor vermoeidheid zorgt. Een Zweeds onderzoek onder 37 mannen en vrouwen wijst uit dat deze niet-zichtbare flikkering een flinke impact heeft op het subjectief welbevinden, de prestaties en de lichamelijke gesteldheid. Bij het uitvoeren van dezelfde werkzaamheden in een kantooromgeving onder hoog frequent geschakelde verlichting nam het aantal fouten met 50% af.
Hoe herken je een rimpelvrij lichtbeeld
Je kunt dit eenvoudig vaststellen door de camera van je smartphone op de lichtbron te richten. Een rimpelvrij lichtbeeld staat stil terwijl een laag frequent geschakelde lichtbron flikkert, je ziet strepen lopen.
Met de aanschaf van LED verlichting ben je niet verzekerd van een rimpelvrij lichtbeeld.
Niet de lichtbron maar de aansturing van de lichtbron bepaalt het lichtbeeld. In de goedkopere LED verlichting wordt vaak gekozen voor goedkope componenten. De driver bepaald niet alleen het lichtbeeld maar ook de levensduur van het LED armatuur. De levensduur wordt separaat aangeduid voor de LED module en de driver met de codering L70B50. De L-waarde geeft aan hoeveel lumen (in procenten gerelateerd aan de oorspronkelijke lumen) er op het aangegeven moment zijn. De B-waarde beschrijft het deel dat uitvalt en het daarmee te verwachten lumen niveau.
Voorbeelden:
- 50.000 L70 betekent: bij 50.000 branduren bezitten de leds nog 70% van de oorspronkelijke lichtsterkte.
- 50.000 L70 B20 betekent: bij 50.000 branduren bezit 20% van de leds minder dan 70% van de oorspronkelijke lichtsterkte (als B niet wordt vermeld, is dit altijd 50%).
- 50.000 L80 B10 C1 betekent: bij 50.000 branduren geeft 10% van de leds minder dan 80% van de oorspronkelijke lichtsterkte en 1% van de leds is dan uitgevallen.
Alle vermelde waarden worden door fabrikanten opgegeven bij een genormaliseerde omgevings-bedrijfstemperatuur.
Bron: [inst]ALLICHT
Gevolg goede verlichting bij berekening ROI
Rekenend met de minimale verbeteringen uit eerder genoemde onderzoeken wordt de ROI zo kort dat het uitstellen van de verlichting vervangen onverantwoord lijkt en louter kapitaalvernietiging betekent. Dan blijft de vraag hoe je de beste keuze voor jouw bedrijf maakt uit het enorme aanbod energiezuinige verlichting. Wij willen je graag adviseren, neem contact op via het formulier op de site of bel (0251) 22 11 61.
* Bron: Lichtwissen, “Nutzen einer besseren Beleuchtung”, Gall & Völker